بیاد بیاریم و یا بپرسیم از روزگاری که در ازغند آسیابی نبود و اگر بود در مسیر آب رودخانه ها بود. به روزگاری فکر میکنم که مردم گندم خود را تا کال میبردند و پس از آرد شدن جهت پخت به خانه برمیگرداندند.
در مسیر آب رودخانه یا کال ازغند 3 آسیاب آبی بالا, وسط و پایین وجود داشته که با گذر زمان تخریب شده و از یک آسیاب آن (آسیاب وسط) دیواره های نیمه خراب شده و سنگ جدا افتاده ای باقی مانده است. این آسیابها یک تنوره یا ستون آب دارند که آب وارد آن شده و در هنگام کار آسیاب این تنوره پر از آب است و در قسمت پایین آن, فشار بالای آب خروجی باعث چرخاندن پره های متصل به سنگ آسیاب می شوند تا گندم تزریقی را به آرد آماده پخت تبدیل کنند.
در ادامه عکسهایی ازین جاذبه گردشگری خواهیم دید که از تاریخ منطقه حرفهایی زیادی را برای گفتن دارند و متاسفانه در حال تخریب است و جالب اینکه در کاخک گناباد و خیلی از شهرها و روستاهای دیگر, آسیاب آبی با همین سبک و شمایل و کارکرد, تعمیر و نگهداری شده تا این پتانسیل بالقوه رنگ بالفعلی بگیرد و گردشگران مشتاق خودش را جذب کرده راضی نگه دارد.